جستجو
پنج شنبه - ۰۹ فروردین ۱۴۰۳ - ۱۴:۵۴ حزب تمدن > اخبار > پايان داعش و آغاز دور جديد خصومت هاي منطقه اي
 
امكانات سايت

پيوندها

اخبار حزب
عزيز بود ولي همچنان غريبان رفت
شعري در سوك مرحوم دكتر ميرمحمدي؛ دوست ديرين و همراه هميشگي سال‌هاي سال
نقش احزاب سياسي در توسعه سياسي و اجتماعي راه ابريشم
سخنراني آقاي دكتر سيد محمد ميرمحمدي دبير كل حزب تمدن اسلامي و استاد دانشگاه علامه طباطبايي در نشست كميته دائمي (ICAPP) در تهران مورخ 14/11/1396
تكاليف و وظايف پنج دستگاه اجرايي ديگر براي تحقق اقتصاد مقاومتي مشخص شد
معاون اول رئيس‌جمهور طي ابلاغيه‌هايي جداگانه به پنج دستگاه اجرايي، تصويب نامه ستاد فرماندهي اقتصاد مقاومتي ناظر به پروژه‌هاي اولويت‌دار برنامه‌هاي ملي اقتصاد مقاومتي كه در آن وظايف و تكاليف هر يك از دستگاه‌ها براي اجراي اين پروژه‌ها مشخص شده است را ابلاغ كرد.

 
پايان داعش و آغاز دور جديد خصومت هاي منطقه اي


عصر ايران؛ مازيار آقازادهكار گروه تروريستي داعش در عراق و سوريه به پايان رسيد و اين گروه تروريستي پس از نزديك به 4 سال از اعلام خلافت خودخوانده در شهر رقه سوريه، ديگر پايگاه شهري مهمي در دو كشور بي ثبات عراق و سوريه ندارد.

با آزادسازي شهر بوكمال سوريه از اشغال داعش آخرين ميخ ها بر تابوت شبكه دولتي داعش كوبيده شد، هر چند اين گروه همچنان مي تواند با هسته هاي خود در مناطق مختلف دنيا از جمله در خاورميانه و اروپا هراس افكني كرده و عمليات تروريستي انجام دهد.

اما با مضمحل شدن موجوديت "دولت تروريستي" داعش ديگر اين گروه قلمرو خاصي در منطقه ندارد.

مبارزه با داعش در 3 سال گذشته از هوا و زمين در جريان بود و اين گروه كه شهرهايي در سوريه و عراق را به اشغال خود در آورده بود سنگر به سنگر مجبور به عقب نشيني از مواضع خود شد.

در 3 سال گذشته ائتلافي تحت رهبري آمريكا براي مبارزه با داعش شكل گرفته بود كه اين ائتلاف بيشتر تمركز خود را به حملات هوايي به مواضع داعش و نيز حمايت از برخي گروه ها به ويژه گروه هاي كرد سوري و عراقي براي مبارزه با اين گروه تروريستي قرار داده بود.

دولت روسيه نيز در 2 سال گذشته و همزمان با آغاز مداخله نظامي خود در سوريه به صورت هوايي و موشكي مواضع داعش را در سوريه بمباران كرده و در تضعيف اين گروه تروريستي نقش مهمي ايفا كرده بود.

بخش مهم‌تر ديگر مبارزه با داعش نبرد با اين گروه تروريستي در روي زمين بود كه در اين كار نيروهاي ارتش و مردمي عراق در كنار گروه هاي مسلح كُرد نقش اصلي را ايفا كردند.

روي زمين اين نيروهاي ارتش و حشد الشعبي عراق و نيروهاي دولتي سوريه و البته حزب الله لبنان بودند كه با تروريست‌هاي داعش جنگيدند و خسارات زيادي به اين گروه تروريستي وارد كرده و خود نيز متحمل خسارات – جاني – زيادي شدند و البته اين گروه تروريستي را سنگر به سنگر از شهرهاي عراق و سوريه – تكريت، آمرلي، سنجار، موصل، تلعفر و... – بيرون كردند.

حالا و در حالي كه گروه داعش به صورت كامل از شهرهاي عراق و سوريه بيرون ريخته شده رقابت جديدي در منطقه در حال شكل گيري است.

دو محور ايران و روسيه از سويي و محور غرب و برخي كشورهاي عربي منطقه به رهبري آمريكا تلاش دارند در جغرافياي جديد در حال شكل گيري نقش و نفوذ خود را پررنگ تر از گذشته كنند.

هر دو محور بر اين باورند كه نقش آنها در پيروزي بر داعش پررنگ تر بوده است و دستاورد شكست داعش را بيشتر براي خود مي دانند؛ فارغ از اينكه كار مبارزه با داعش به عنوان يك دشمن مشترك نتيجه يك همكاري نانوشته و بدون قرارداد بين هر دو محور رقيب بود اما آيا در فرداي بدون حضور موثر داعش، منطقه خاورميانه روي ثبات و آرامش را خواهد ديد؟

پايان داعش و آغاز رقابت هاي پرتنش منطقه اي

شكست داعش و محروم شدن اين گروه از داشتن "موجوديت نقشه اي و قلمرويي" از خاورميانه، خبر خوبي است اما با نگاهي به جبهه بندي هاي كنوني در منطقه چشم انداز روشني در پيش رو نيست و سهل است كه حتي پايان داعش را آغاز دور جديدي از رقابت هاي منطقه اي به شدت تنش آلود بدانيم.

منطقه آبستن حوادث بسياري است و در گوشه – گوشه آن نشانه هاي جنگ سرد روسيه و آمريكا به عنوان دو قدرت مداخله گر و ايران و عربستان سعودي به عنوان دو قدرت منطقه اي آشكار است.

1- آينده سوريه : دومين سفر بشار اسد رييس جمهور سوريه به روسيه همزمان با اعلام شكست داعش در سوريه و ديدار او با ولاديمير پوتين – در شهر بندري سوچي-  و تاكيد دو رهبر بر ضرورت انتقال از دوره مبارزه نظامي با تروريست ها به دوره راه حل سياسي براي حل بحران سوريه، با وجودي كه روي كاغذ و در ژست هاي ديپلماتيك، اميدوار‌كننده به نظر مي رسد اما بدون ترديد اسد در 6 سال گذشته دوست و دشمن حكومت خود در سوريه را شناخته و ديگر به گروه هاي مخالف مسلح تحت حمايت غرب و عربستان هيچ اعتمادي ندارد و بسيار بعيد است كه راضي شود از كيك قدرت حكمراني خود بر سوريه ذره اي هم به مخالفانش بدهد.

اسد به خوبي مي داند اگر دست حمايت هاي همه جانيه جمهوري اسلامي ايران و حزب الله و به طور اخص روسيه نبود امروز در جايگاه رياست جمهوري سوريه قرار نداشت و شايد همچون لويي شانزدهم – پادشاه فرانسه در دوران انقلاب فرانسه – خود و همسر و يا حتي فرزندانش به دست مخالفان مسلح اعدام شده و يا اينك در گوشه اي از دنيا در تبعيد زندگي مي كردند.

اسد مي داند كه همه كشورهاي عربي منطقه در كنار تركيه و بسياري از كشورهاي اروپايي و ايالات متحده آمريكا از جان و دل و با تمام قوا براي خلع او از قدرت به صحنه آمده و با تسليح مخالفان مسلح و گسيل كردن هزاران مخالف مسلح و تروريست به داخل خاك سوريه تلاش داشتند او را از اريكه قدرت ساقط كنند، و اين تنها حمايت هاي جمهوري اسلامي ايران و حزب الله در كنار روسيه بود كه مانع عملي شدن اين خواسته شد.

بنابراين در شرايط كنوني او دليلي براي امتياز دادن به طرف هاي مقابل خود در سوريه نمي بيند مگر اينكه با صلاحديد روس ها و در معامله اي كه شايد در آينده بين واشنگتن و مسكو صورت بگيرد او  مجبور شود به صلاحديد كرملين و بنا به مقتضيات يك دادوستد ديپلماتيك از موضع خود عقب بنشيند.

2- جبهه جديد تقابل بين ايران و اسراييل: مساله مهم ديگر كه بي ارتباط با سوريه نيست مساله احتمال تشديد تقابل بين اسراييل و ايران در جبهه سوريه است. مقامات تل آويو در ماه هاي گذشته بارها نسبت به احتمال ايجاد پايگاه نظامي جديد  از سوي ايران در سوريه هشدار داده و تاكيد كرده اند كه اجازه استفاده از سوريه به عنوان پايگاهي براي ايران را نخواهند داد. اين موضوع بالقوه مي تواند در ماه هاي آتي بر دامنه تنش هاي منطقه اي بيفزايد.

3- تنش هاي زير جِلد عراق: داعش از شهرهاي عراق بيرون رفت اما اين كشور هنوز يك كشور باثبات و آرام محسوب نمي شود و حتي از نظر بسياري از ناظران آبستن تنش هاي جديد به ويژه در رابطه با دولت مركزي و اقليم كردستان عراق است.

 با وجودي كه مساله همه پرسي جدايي اقليم كردستان از عراق در شرايط كنوني با عقب نشيني نسبي سياستمداران كرد و دولت اربيل به نفع دولت مركزي بغداد رفع و رجوع شد اما اين مساله و بحران در ماه ها و سال هاي آتي به طور عميقي بر ثبات سياسي در عراق سايه افكن خواهد شد.

رابطه اقليم كردستان و دولت مركزي عراق آبستن تنش هاي جدي است و با احتمال دخالت دولت هاي پيراموني در اين بحران آتش تنش آن ممكن است به وسعت گسترده تري برسد.

4- شمشير از رو بسته سعودي ها براي ايران: دولت عربستان سعودي به قول معروف " به سيم آخر زده است " و در همه جبهه ها و با همه توان درپي ضربه زدن به جمهوري اسلامي ايران و عقب راندن ايران از حوزه هاي نفوذ منطقه اي است.

براي اين كار سعودي ها حتي حاضرند روي بسياري از داشته هاي خود قمار كنند. علاقه به رويارويي با ايران تبديل به سودايي بي حساب و كتاب و غير منطقي شده و هر روز چشمه اي جديد مي آفريند.

جنگ سرد بين سعودي و ايران مي تواند مهم ترين خطر آتي براي ثبات منطقه باشد. اين جنگ سرد هم اينك از عراق و سوريه و لبنان گرفته تا بحرين و يمن در جريان است و وليعهد جوان سعودي مي كوشد با آزمودن راه هاي پرخطر، جمهوري اسلامي ايران را در موضع تدافعي قرار دهد و نكته اينكه دولت سعودي در بسياري از تلاش هاي دو سال گذشته خود عليه ايران ناكام مانده و نتايج مطلوب و مورد نظر را كسب نكرده است كه نمونه اخير آن ماجراي استعفاي مشكوك "سعد حريري" نخست وزير مستعفي لبنان در رياض و حواشي و پيامدهاي مرتبط به آن در دو هفته گذشته بوده است كه به گمان غالب ناظران منطقه اي و بين المللي دولت سعودي با تلاش براي استعفاي حريري دست به يك قمار سياسي زده و در اين قمار شكست بزرگي متحمل شده و دستاورد اين قمار بي حساب سعودي ها به جيب گروه حزب الله لبنان و جمهوري اسلامي ايران رفته است.

5- بلاتكليفي تركيه : دولت تركيه با وجودي كه بيش از يك سالي است كه در مواضع سابق خود در قبال سوريه و تحولات منطقه چرخشي اساسي داده و به سمت محور ايران و روسيه متمايل شده اما دولتمردان آنكارا به طور سنتي عضو محور غرب و ناتو محسوب شده و هر آن احتمال چرخشي جديد در مواضع آنكارا مي رود.

ترك ها ملاحظه جدي وضعيت كردها در سوريه و عراق را دارند و به محض خلاص شدن از اين ملاحظه و كسب اطمينان از امنيت ملي شان در اين رابطه، مي توانند چرخش كنند.

هم اينك دولت تركيه و شخص رجب طيب اردوغان به طور جدي نسبت به آمريكا ظنين بوده و از نيات واشنگتن براي اين كشور و آينده منطقه بيمناك اند.

از نظر دولتمردان تركيه كشورهاي اروپايي و آمريكا صداقت لازم را در رابطه با آنكارا ندارند و از پشت خنجر مي زنند.

كودتاي نافرجام 18 ماه پيش در تركيه و اقامت "فتح الله گولن " در آمريكا و عدم استرداد اين روحاني در تبعيد خودخواسته در آمريكا به تركيه، بر ترديد هاي دولت اردوغان نسبت به اهداف آمريكا افزوده است.

از سوي ديگر در جريان رزمايش اخير ناتو در نروژ نيز استفاده از تصاوير اردوغان و آتاترك به عنوان اهداف فرضي دشمن و سيبل حمله بر تيرگي روابط تركيه با غرب افزوده است؛ با اين حال تركيه همان طور كه در سال هاي گذشته نشان داده سياست خارجي منسجم و مشخصي ندارد و بارها تغيير خط و جهت داده است ولي در شرايط كنوني اين كشور بسيار نسبت به غرب ( اتحاديه اروپا و آمريكا) بدگمان بوده و خود را در معادلات منطقه اي به محور روسيه – ايران چسبانده است.

در جمع بندي بحث بايد به اين نكته تاكيد دوباره داشت كه با وجود شكست داعش در خاورميانه نه كار اين گروه به طور كامل تمام شده فرض مي شود و نه اينكه تنش هاي منطقه اي عميق بين بازيگران منطقه اي و فرامنطقه اي چشم انداز روشني را فراروي آن قرار مي دهد؛به نحوي كه به ظن بسيار قوي شكست داعش آغاز يك دوره جديد از خصومت ها و تنش هاي منطقه اي براي پر كردن خلاهاي كنوني و رقابت تثبيت حضور قدرت هاي منطقه اي و فرامنطقه اي در نقاط مواجه با بي ثباتي خواهد شد.

 
Copyright © 2013 - TAMADDON